TT - Hàng loạt hãng tàu biển đồng loạt thông báo thu phí "tắc nghẽn cảng" tại TP.HCM với mức từ 50-100 USD tùy theo container. Việc bất ngờ "đẻ” thêm loại phí đã gặp phải sự phản ứng dữ dội từ các doanh nghiệp (DN) xuất, nhập khẩu.

Chi thêm từ 2.000- 30.000 USD/tháng

Ông Phạm Phú Cường - phó tổng giám đốc Công ty cổ phần may Nhà Bè - ước tính: "Với 200 container hàng xuất khẩu mỗi tháng, chi phí cho việc tắc nghẽn này của chúng tôi phải đến 253 triệu đồng. Một gánh nặng quá lớn cho DN trong bối cảnh khó khăn hiện nay".

Theo ông Cường, bản thân công ty ông nói riêng và DN ngành may nói chung đều đang trong giai đoạn sản xuất nước rút, nguyên liệu nhập khẩu cập cảng ngày nào đều muốn lấy ngay để sản xuất cho kịp đơn hàng, nhưng với tình trạng ùn tắc tại cảng hiện nay, nguy cơ đền hợp đồng rất lớn nếu không giao hàng đúng tiến độ.

Ông Nguyễn Đình Trường - phó chủ tịch Hiệp hội Dệt may VN (Vitas), chi nhánh TP.HCM - tỏ ra bất bình: "Tại sao mọi chi phí đổ hết lên đầu DN trong khi việc container ách tắc tại các cảng hoàn toàn nằm trong phần trách nhiệm quản lý và sắp xếp vận chuyển của ban quản lý cảng?".

Theo ước tính của ông Phạm Xuân Hồng, tổng giám đốc Công ty cổ phần may Sài Gòn 3, hiện có trên 300 DN làm hàng dệt may xuất khẩu giao dịch tại các cảng. Nếu DN qui mô lớn, hằng tháng lượng container lưu chuyển tại cảng lên đến 200-300 container, còn qui mô vừa và nhỏ cũng 50-100 container/tháng. Chi phí phải trả thêm ít nhất không dưới 2.000 USD/tháng và nhiều thì lên đến 30.000 USD/tháng.

Ông Nguyễn Hoàng Phố - giám đốc xuất nhập khẩu Công ty Esquel Garment Manufacturing - bức xúc: "Phí dịch vụ cảng biển THC vừa tăng thêm từ 70-105 USD/container, bây giờ lại thêm phí "tắc nghẽn cảng" nữa thì DN không thể nào chịu đựng nổi". Theo ông Phố, thời gian vừa qua việc ứ đọng container tại các cảng biển đã gây thiệt hại cho công ty không ít vì chi phí tăng thêm rất nhiều do xe container phải chạy đường vòng.

Thu phí vì... tắc nghẽn

Theo các hãng tàu, nguyên nhân dẫn đến việc phát sinh loại phí lạ lùng này là do tình hình tắc nghẽn tại một số cảng biển như Cát Lái, Tân Cảng, VICT... khiến chi phí tăng thêm vượt sức chịu đựng của các hãng tàu.

Wan Hai Lines (Đài Loan) là hãng tàu đi tiên phong trong việc áp dụng mức phí này. đại diện Hãng tàu Wan Hai Lines cho biết đã trao đổi với một số hãng tàu khác để thống nhất thu mức phí này nhằm giảm lỗ khi các tàu chở hàng của họ phải chờ quá lâu ở các cảng VN để lấy hàng. Việc chờ quá lâu nên chi phí lưu tàu ở các cảng gia tăng buộc họ phải tính thêm mức phí này để bù đắp chi phí. Theo kế hoạch, Wan Hai Ltd sẽ bắt đầu áp cách tính phí này ngay tuần sau ở chuyến đầu tiên ngày 23-7 và hãng tàu đã gửi thư cho khách hàng hôm 16-7.

Một hãng tàu Hàn Quốc khác cho biết trước kia một container chỉ mất mười ngày cho lịch trình đi từ Hàn Quốc đến VN nhưng nay khoảng thời gian này lên đến 20, thậm chí 25 ngày. Chỉ tính riêng chi phí thuê container 40 feet đã là 4-5 USD/ngày, container 20 feet 3 USD/ngày.

Thực tế, theo phản ảnh của các DN, trong tháng sáu cảng Cát Lái đã đưa vào sử dụng một hệ thống mới nhằm cải thiện tình hình nhưng trục trặc đã xảy ra khiến việc bốc dỡ hàng bị trì hoãn. Ngoài cảng Cát Lái, tình hình ứ đọng hàng ở các cảng biển khác sau thời gian được cải thiện, bây giờ lại tiếp tục kẹt do quá tải và sắp xếp không khoa học. Một nhân viên giao nhận cho biết hầu như container hàng của công ty nào cũng bị kẹt mà cần trục thì có hạn nên muốn nhanh phải chi tiền "bồi dưỡng" cho nhân viên tại đây. 

Trao đổi với Tuổi Trẻ ngày 17-7, đại tá Nguyễn Đăng Nghiêm - tổng giám đốc Tân Cảng Sài Gòn - cho biết ông phản đối chuyện các hãng tàu áp mức phí trên. "Đáng lý các hãng tàu phải ủng hộ, hỗ trợ các DN xuất nhập khẩu chứ sao lại còn tăng thêm phí tạo khó khăn cho họ” - ông Nghiêm nói.

Trả lời về tình trạng tắc nghẽn hàng hóa tại cảng vẫn tăng, ông Nghiêm cho biết trung bình một ngày cảng giải quyết 6.400 TEU (container 20 feet) làm sao có chuyện tắc nghẽn hàng hóa như các hãng tàu nói để viện lý do tăng phí(!?). Ông Nghiêm cũng khẳng định không có chuyện các tàu hàng phải chờ lâu tại cảng để bốc dỡ hàng hóa.